آموزش مجازی در سازمان مجازی
امروزه با پيدايش آموزش الكترونيكي ديگر تصورات قبلي نسبت به تهيه جا و مكان براي تحصيل و آموزش مجازي از بين رفته است اكنون با به صحنه آمدن دانشگاهها و مراكز آموزش مجازي ديگر نيازي به ترك منزل و صرف هزينه گزاف براي مسافرت و اسكان نيست و هر فردي در هر زمان و مكاني مي تواند از اين امكانات استفاده نمايد افزون بر آن، ساعات شروع و خاتمه كلاسها ثابت نيست و دانشجويان در هر زمان مي توانند در سر كلاس حضور پيدا كنند يكي از نكات مهمي كه در اين نوع آموزش مطرح است آزادي عمل در انتخاب موضوع و سر فصلهاي مورد علافه افراد است. به طور كلي ميتوان مزاياي مهم آموزش الكترونيكي را به صورت زير بر شمرد:
1- عدم نياز به حضور فيزيكي استاد در كلاس درس: از آنجا كه در اين نوع آموزش كليه ارتباطات از طريق اينترنت انجام مي شود لزومي به حضور فيزيكي مدرس و فراگير در كلاس نيست. تنها كافي است مدرس يا فراگير از طريق يك دستگاه كامپيوتر ا ز منزل يا نزديك ترين مركز متصل به اينترنت به دانشگاه مجازي متصل شوند اين امر خود سر منشأ مزايا ديگري است چرا كه با اين اوصاف ديگر نيازي به صرف هزينه براي ساختمان سازي آموزشي نخواهد بود. از سوي ديگر در شهرهاي بزرگ منجر به كاهش رفت و آمد درشهر و كمتر شدن ترافيك شهري و آلودگي هوا ميشود.
2- عدم كلاس درس به زمان خاص: هر چند كه اين سيستم آموزشي از تكنولوژيهاي كنفرانس از راه دور و مانند آن كه نياز به حضور در پشت كامپيوتر در زمان خاص دارد پشتيباني ميكند ولي قسمت اعظم اين سيستم مبتني بر دروسي است كه هر زمان فراگير اراده كند ميتواند به سايت آموزش متصل شود و دروس را دريافت كند اين سيستم براي افراد شاغل كه وقت آزاد محدودي براي تحصيل دارند كاملا مناسب است. (ورث، 2010)
3- پشتيباني از تعداد زيادي فراگير در يك درس: در آموزش واقعي معمولا به خاطر محدويتهاي كلاسها و همچنين به خاطر بازدهي اين مشكل وجود دارد كه فراگيران ممكن است به خاطر تكميل ظرفيت نتوانند در دروس ثبت نام كنند اين مشكل طبعا در آموزش مجازي وجود ندارد و فراگيران ثبت نام شده در يك كلاس يا در يك درس مي توانند هزاران نفر باشند. (هینر، 2009)
ویژگیهای سازمان مجازی:
1. فنآوری محوری؛ كارآفرینان و شركتهایی كه در فاصلههای دور ازهم قرار گرفتهاند، به كمك فنآوری اطلاعات و شبكههای الكترونیكی براساس قراردادهای الكترونیكی باهم همكاری میكنند؛ بهطوریكه تصوّر سازمان مجازی بدون فنآوری پیشرفته(فنآوری اطلاعات)، غیر ممكن است (استونر، 1383).
2. برونسپاری؛ سازمانهای مجازی بسیاری از فعالیتهای خود را از سازمانهای دیگر تأمین میكنند. در این نوع ساختار، به جای انجام وظایف سنّتی در ادارات و واحدهای زیرمجموعه سازمان، واحدهای خارجی، عهدهدار انجام این وظایف میشوند. یكی از عوامل مهمی كه مجازی بودن سازمان را تعیین میكند؛ واگذاری فعالیتها به سازمانهای دیگر است (استونر، 1383).
3. فرصتطلبی؛ سازمانهای مجازی موقّتی بوده و بیشتر آنها در پی بهرهبرداری از فرصتها هستند و پس از برآوردهشدن نیاز و از بین رفتن آن فرصت از هم جدا میشوند.
4. اعتماد؛ تنوع رابطهها در سازمان مجازی باعث میشود كه شركتها، هرچه بیشتر بههم تكیه و اعتماد نمایند؛ زیرا آنها دارای سرنوشت مشتركی هستند
5. نبودن مرز؛ این الگو مرز سنّتی شركتها (تولیدكنندگان، رقبا و ...) را تغییر میدهد و نمیتوان بهراحتی مشخص كرد كه مرز شركت، از كجا آغاز و در كجا پایان میپذیرد
6. انعطافپذیری؛ نبود مرزبندیهای سنتی و محدودیتهای ناشی از آن بین سازمانها، همچنین استفاده از خدمات سازمانهای دیگر با عقد قرارداد، چالاكی خاصی به سازمانهای مجازی میبخشد (دفت، 1381).
علی جباری دکتری مدیریت آموزشی