انواع یادگیرنده سازمانی: افراد یا سازمان ها برای اینکه بتوانند به طور شایسته یاد بگیرند، ابتدا دریابد که یادگیری انواع مشخصی دارد که هر یک در چار چوب های زمانی متفاوتی عمل می کنند و ممکن است برای مراحل مختلف یادگیری یا فرآیند تغییر قابل کاربرد باشند.

الف) یادگیری تک حلقه ای، سه حلقه ای

آرجریس یادگیری را در سه گروه طبقه بندی کرده است:

یادگیری تک حلقه ای[1]:

« این نوع یادگیری سعی در حل مشکلات موجود و رفع عدم تطابق و هماهنگی کارها و نتایج آن به صورت ساده از طریق تغییر در کارها دارد.  از مشکلات بنیادین چشم پوشی می کند و اهداف ، استراتژی ها و ارزش های را صحیح نموده و سعی در حفظ و موجود می نماید»( بهنامی ،1384،ص24)

« در یادگیری تک حلقه یا تعدیل اندکی در اقدامات به عمل می آید و البته این اندازه اصلاح برای حل مشکل همیشه کافی نیست»( استوارت ،1385، ص12)

طاهری (1386) یادگیری تک حلقه ای را این گونه تعریف می کند:

« یادگیری تک حلقه ای که پایین ترین سطح یادگیری و عامل مقاومت در برابر تغییر و یادگیری های آتی است، فقط به افراد اجازه می دهد تا به تغییراتی که در محیط داخلی و خارجی اتفاق می افتد، پاسخ دهنده که این پاسخ با کشف خطاها و اصلاح راهبردها، اما تنها در حیطه شرایط پذیرفته شده موجود در سازمان است»(ص27).

گاهی دلیل نا همسانی­ها در سطوح عمیق تر یعنی متغیر های اجرایی سازمان نهفته است و برای دستیابی به نتایج پیش بینی شده، فرایند دو حلقه­ای لازم می­باشند(استوارت، 1385،ص 13).

2-یادگیری دو حلقه ای[2]:

« تأکید یادگیری دو حلقه ای روی کشف و اصلاح خطاها و زیر سوال بردن هنجارها، رویه­ها، سیاستها و هدف­ها و حتی ساختارهای موجود می باشد که به تعدیل و اصلاح خطاها و زیر سئوال بردن هنجارها، و رویه­ها ، سیاستها و هدف­ها و حتی ساختارهای موجود می باشد که به تعدیل و اصلاح آنان می پردازد و  از این نوع یادگیری با عنوان یادگیری سطوح بالا و یادگیری استراتژیک نیز نام می برند» ( حیدری تفرشی و همکاران، 1381ص227) . ( این نوع یادگیری نه تنها واقعیتهای قابل مشاهده بلکه علت آنها و حقایق در پس  آنها را نیز مورد سئوال قرار می دهد»( بهنامی،1384،ص24)


[1]. Single Loop Learning

[2]. Double Loop Learning